Sorgum değirmenlerin ve lalelerin ülkesinde.

“Pasa karşı eksik bir direnç kullanarak Zambiya’da buğdayın iyileştirilmesi” konulu doktora tezini cebine koyar koymaz, Walter Meksika’nın yolunu tuttu. Burada CIMMYT’de (Uluslararası Mısır ve Buğday Merkezi) doktora sonrası için çalıştı. Ancak fazla sürmeden, ailesiyle birlikte tekrar Afrika’ya döndü: Bulawayo Zİmbabwe’de, SADCC (9 Afrika ülkesini kapsayan Güney Afrika’nın Gelişmesi için Koordinasyon Konferansı) çerçevesinde ICRISAT’la (Yarı kurak bölgelerdeki bitkisel ürün merkezi) birlikte yeniden Afrika tahılları üzerinde çalıştı. “Bu deneyim sayesinde sorgum hakkındaki bilgilerimi geliştirdim ve var olan genetik malzemenin çeşitliliğini keşfettim. Ardından, çocukların ortaokula gitme yaşına geldiğinde Syngenta ve Limagrain için uluslararası sebze ve meyve araştırma ve geliştirme sorumlusu olarak çalıştığım Hollanda’ya geri döndük.”

Ancak 2002 yılında Afrika tekrar Walter de Milliano’yu çağırdı “Güney Afrika Cumhuriyeti’nde Pietermaritzburg’da, Ürünlerin İyileştirilmesi Afrika Merkezinde tropikal tahıl ıslahı öğretim görevlisi olmam istendi.” Bu göre Walter’i sorgumun genetik malzemesi ve ıslahı üzerinde çalışmaya yönlendirdi. “Sorgumun kapasitesinden o kadar emindim ki, 2005 yılında Hollanda’ya getirdim. Amacım 48 derece kuzey paralelinin üzerindeki ılıman bölgeler için sorgum prototipleri geliştirmekti.” Sonuç: 2010 yılında Walter “Hoeve Dierkensteen” çiftliğinde sorgum üretmeye başladı. Deneyimini ve gözlemlerini aşağıda bize anlatıyor.

Hollanda yapımı sorgumun öncüsü

Sorgum prototipleri (2013’te hazır olan F8’e kadar) 2008’de başlanan çaprazlamalarla daha verimli olan hatlar kullanılarak ıslah edilmiştir. Bir yıl içerisinde iki mahsul döngüsü gerçekleştirilebilmiştir: birincisi Hollanda’da, diğeri Güney Afrika’da. Hollanda’da, hassas fotoperiyodik sorgumların getirilmesi mümkün değildi (günler fazla kısaydı) ve üretildiklerinde, verim sorunlarına neden oluyorlardı.

Hollanda sorgum prototiplerinin performansları

Yerel olarak Oostburg Hollanda’da (51 ° 20 ‘NL, 3 ° 30’ OL, 1 m a.s.l.) geliştirilen sorgum hatları hasadı yapılabilecek canlı taneler üretiyordu (tebeşir beyazı ve farklı renklerde, tanensiz) ve sapında ölçülebilen şeker gelişimine sahipti. Tam olgunlaşma zamanında şekerli bir sap elde ediliyordu (27 ° brikse kadar). Bitkinin yüksekliği 1,5 ve 2,9 m arasında yer almaktaydı. Sapın kalınlığı 0,6 ile 1,3 cm arasındaydı.

2013 yılında, Hollanda’nın Louis Bolk Enstitüsünden Dr Nick Van Eekeren sorgum hatlarının tane ve şeker üretebileceğini ispatlayan ilk kişi oldu. Mısırdan daha geç çıkmaya eğilimli olmalarına rağmen hatlar çeşitli ama yeterli bir verime (18 ton kuru maddeye kadar) ve oldukça iyi bir sindirilebilirliğe sahiptir (melez mısır için yüksek VCOS = 74, NIRS veya VCOS T&T laboratuvar testlerinde belirtildiği gibi, 72 iyi bir sindirilebilirliktir). Sorgum ıslahı sayesinde mısıra tamamlayıcı olarak, yüksek enerjili yeni bir ürün alınması hedeflenmiştir: şeker + nişasta 377 g sorgum soyu için ve 335 g melez mısır için. Yukarıdaki tabloya bakınız. Diğer bir ilgi çekici nokta: sorgumun brüt protein içeriği mısırınkine göre yüksektir.

Hollanda’da sorgum üretmenin sırrı nedir ? 

Hollanda sorgumu muhtemelen ılıman iklimde tahıllar için ve düşük potansiyelli bölgelerde (kuru, hafif veya tuzlu toprak) biyokütle için yeni bir üretim fırsatı sunmaktadır. Hibritlerin daha iyi sonuçlar vereceği bilinmektedir. Hollanda’daki sorgum ekimi hakkındaki bilgilerin geliştirilmesi için testler ve deneyler halen devam etmektedir.

En büyük gayret büyükbaş ve keçiler için yem çeşitlerinin geliştirilmesi üzerinde yoğunlaşmaktadır. Bilim adamları bilgileri derinleştirirken üreticiler bilgi toplamak için Sorghum ID’ye de başvurmaktadır. Son iki yıl boyunca deneyim paylaşımı çeşitli insanlardan oluşan dinamik bir grubun girişimi sayesinde yemlik sorgum üzerine yoğunlaşmaktadır. Bu grup 5 Şubat 2020 tarihinde Hollanda’nın Den Bosch kentinde toplandı: 80’den fazla katılımcı bilgilerini ve deneyimlerini ortak bir amaçla paylaştı: mısırın yanında, sorgumu da nasıl kullanabiliriz?

Hollanda’da sorgum nasıl tüketilmektedir?

Jan Koeman ve Ir. Martijn Stevens Hollanda sorgumu esaslı gıda maddelerinin üretimine başlayan iki öncüdür. Jan Koeman bisküvi, krep ve waffle yapıyor.

Ir. Martin Stevens sorgumdan bira üretti. İsmini sorgum şefinden yola çıkarak “tüy” koydu. Aynı zamanda lifinden karton ve kâğıt üretilebileceğini ve sorgumun da gerçek bir döngüsel ekonomiyi başlatacak ideal bir ürün olduğunu göstermiştir.

Hollanda çalışma grubu Sorghum ID ile yapılan işbirliğinin kuzey bölgelerine de yayılmasını istemektedir, çünkü kazanılan deneyimler sorgumun daha yüksek enlemlerde gelişebileceğini düşündürmektedir.