Sorgum Afrika’daki bazı halkların A vitamini eksikliğini gidermekte kullanılıyor

Protein, lif ve B vitamini açısından zengin olan sorgum A vitamini ve bazı mineraller bakımından oldukça fakirdir. Bilim insanları bu bileşenlerin daha yüksek konsantrasyonlarına sahip türler yaratmanın yollarını arıyorlar. Hedef: Sahra Altı Afrika nüfusunun, özellikle de sorgumun temel gıdalarından birini teşkil ettiği çocukların beslenme ihtiyaçlarını karşılamak.

Yirmi yıldan uzun bir süredir, farklı araştırma merkezlerinden bilim insanları⁽¹⁾ , A vitamini açısından daha zengin ve demir ve çinko gibi bazı mineralleri daha fazla miktarda emebilen sorgum çeşitleri geliştirmek için çalışmaktadır. Amaç, Sahra Altı Afrika halklarının beslenme rejiminde gözlemlenen eksikliklerin giderilmesidir. Özellikle anneler ve çocuklar arasında, lapa halinde tüketilen sorgum temel bir besin olup önemli bir karbonhidrat kaynağıdır. Ancak A vitamini eksikliği bağışıklık sisteminin işleyişini bozuyor ve özellikle küçük çocuklarda körlük ve enfeksiyona bağlı ölüm riskini artırıyor.

Laboratuvarda elde edilen ilk sonuçlar oldukça cesaret verici

Sorgum protein, lif ve B vitamini açısından zengin olmasına karşın A vitamini açısından zayıftır.Ayrıca demir ve çinko gibi minerallerin mide-bağırsak yoluyla emilimini engelleyen doğal bir antinutrient bileşik olan fitik asit de içerir. Bilim insanlarının hedefi, A vitamini açısından zenginleştirilmiş ve daha etkili bir fitaz enzimiyle donatılmış sorgum çeşitleri geliştirmek olup bu enzim fitik asidi parçalama yeteneğine sahiptir. Araştırmacılar, ilgili genleri belirleyip bunları bitki genomuna entegre eden biyoteknolojik bitki ıslah araçları üzerinde duruyorlar.

Doğru dengeyi bulmak

Buna paralel olarak araştırmacılar, farklı lapa preparatlarının fitik asidin parçalanmasını nasıl etkilediğini ve emilim için minerallerin kullanılabilirliğini nasıl artırdığını test ediyorlar. Nasıl? İnsan sindirim sistemini taklit eden bir laboratuvar sindirim modelinin kullanarak. Araştırmacılar için mesele doğru dengeyi bulmakta yatıyor: Bağırsaktaki mineral konsantrasyonlarının artması, A vitamini emilimini azaltıyor gibi görünüyor.Ancak ilk sonuçlar ümit verici çünkü geliştirilen ilk sorgum tohumları, klasik sorgum çeşitlerinden 32 kat daha fazla A vitamini sağlama kapasitesine sahipken, daha yüksek çinko ve demir konsantrasyonları sunuyor. Yani bu yeni tohumlardan yapılan birkaç porsiyon lapası, teoride, dört ila sekiz yaş arasındaki bir çocuğun günlük A vitamini ihtiyacını karşılamaya yetebilir.

Ancak Afrika’daki pek çok halk için umut vadeden bu ilk cesaret verici sonuçların doğrulanması için gelecekte insanlar üzerinde deneylerinin yapılması gerekecektir.