سورگوم اتریش رشد و توسعهی خود را آغاز کرده است.
“هرمان تاپلر این امر را در گفتگویی با ما به زبان آورد که چند سال قبل بسیاری از تولیدکنندگان اتریشی در خصوص کاشت سورگوم اطلاعی نداشتند و حتی تصور این را هم نمیکردند که میتوان از سورگوم در کشتهای تناوبی استفاده کرد. ضرر و زیانهایی که در نتیجهی کرم ریشهی ذرت به وجود آمد و به دنبال بالا رفتن اثرگذاری این انگل، این فشارها تولیدکنندگان را وادار به اندیشیدن در مورد افزودن محصولات جدیدی به مجموعههای خود کرد”. مجموعهی RAGT که تولیدکنندهی بذر بوده و نزدیک به چهل سال است در ارتباط با تحقیقات مرتبط با سورگوم نیز فعال است در خصوص معرفی فواید هیبریدهای سورگوم در سازگاری با مصارف متفاوت آن در اتریش و تنوع گستردهی محصولات حاصل ازآن نقش بسزایی داشته است. “برای معرفی شیوههای صحیح مراحل تولید از کاشت تا برداشت، بعضی تکنیکهای ساده و کاربردی نیز ارائه کردهایم. هر سال تعداد بسیاری آزمایش و تست را خودمان انجام داده و پیش میبریم”.
10 هزار هکتار
“به پشتوانهی تقاضاهای بذر که از سوی تولیدکنندگان ارائه میشود، در حال حاضر سطح زیر کشت سورگوم را نزدیک به 10 هزار هکتار تخمین میزنیم. در رابطه با بازارها نیز درحالیکه سطح زیر کشت سورگوم سیلویی و سورگوم زیستتودهای (مورد استفاده برای تولید بیوگاز) ثابت مانده است، در رابطه با سطح زیر کشت اختصاص دادهشده به سورگوم دانهای مورد استفاده در خوراک دام به وضوح افزایش دیده میشود. سورگوم به ویژه در نواحیای که خوک پرورش داده میشود همچون استریا، قسمتهای بالایی اتریش، قسمتهای پایینی اتریش و کارینتیا تولید میشود.
به نظر تولیدکنندگان اتریشی، سورگوم علاوه بر مقاومتاش در برابر خشکسالی و کمآبی، مزایای دیگری نیز دارد: مهمترین این مزایا در رابطه با کود میباشد که سورگوم به بهترین نحو از فواید کود حیوانی بهرهمند میشود، پرورش آن نیاز به هیچگونه تجهیزات تخصصی ندارد و از آنجاییکه در بهار و در زمان برداشت نیاز کمتری به فعالیتهای سنگین و فشرده دارد به کشاورزان و مزرعهداران کمک میکند تا نظم و ترتیب فعالیتهایشان را بهبود بخشند.
در پرورش سورگوم به غیر از سموم ضد علفهای هرز نیاز به سموم حشرهکش یا ضد قارچ نبوده و محصولات حفاظتکننده از این قبیل استفاده نمیشود. به طور کلی بعد از ذرت، در میانهی ماه می (اواخر اردیبشهت و اوایل خرداد)، میتوان با استفاده از ماشینآلات معمول کشت ذرت که برای ردیفهایی با فاصلهی 70 سانتیمتر تنظیم شدهاند سورگوم را کاشت. برای هر هکتار نزدیک به 320 هزار بذر کشت میشود. در صورتیکه بذرها بر بستری با رطوبت مناسب و عمق مطلوب کشت شوند، رشد و جوانه زنی منظمی را در پی خواهد داشت.
یکسان بودن با ذرت از نظر جیرهی غذایی و میزان ارزش تغذیهای
بخش زیادی از محصول برداشتی از سورگوم در خود مزرعه مورد استفاده قرار میگیرد. دانهها در انباری با میزان رطوبت 25 الی 30 درصد جمعآوری و نگهداری میشود. از آنجاییکه سورگوم دقیقا همانند ذرت در زنجیرهی فرآوری مورد استفاده قرار میگیرد، تولیدکنندگان خوراک دام از بابت استفادهی بسیار سازگار از سورگوم احساس رضایت میکنند. در سالهایی که اثرگذاری فوزاریوم شدید بوده است نیز دانههای سورگوم با میزان بالای سلامت محصول داده وکمتر تحت تأثیر این عامل قرار میگیرند. همچنین پس از نسلهای اولیه، تجربیات زیادی، علاوه بر استفاده از سورگوم در پرورش و تغذیهی خوک، استفاده از این گیاه را در پرورش بچه خوکها به عنوان جایگزین ذرت در ترکیب جیرهی غذایی نشان داده است. استفاده از سورگوم نه طعم خوراک دام و نه ارزش غذایی آن را تغییر میدهد.
در مناطق حاصلخیز جنوب به طور متوسط در هر هکتار 9.5 الی 11.5 تن سورگوم خشک برداشت شده و حتی در بعضی مواقع تا 130 تن نیز برداشت شده است. “توسعه و بهبود فراوان گونههای جدید و آزمایشهای انجامشده از سوی RAGT Saaten و اتحادیههای کشاورزی حکایت از این دارد که هیبریدهای سورگوم پتانسیل ژنتیکی بالایی را از خود نشان میدهند”.
مزایای سورگوم دانهای در اتریش:
- درآمد بالا و با ثبات
- مقاومت بالا در مقابل استرس آبی
- شیوههای پرورش مشابه با ذرت
- نیاز کم به نهادهها و مواد اولیه
- نسبت به اثرات و فشارهای قارچها از جمله فوزاریوم کمتر تحت تأثیر قرار میگیرد
- از کودها و فضولات حیوانی به نحو صحیح و خوبی بهرهمند میشود
- امکان استفاده از آن به عنوان خوراک دام رضایتبخش در نگهداری از خوک و طیور.
دشواریهای فنی:
- مبازره با علفهای هرز در نواحی و مناطق مرطوب. علفهای هرز در مناطق جنوبی کشور تا حد بالایی زیاد بوده و حتی در برخی مواقع مبارزه با آنها در کشت تناوبی ذرتهای بسیار بلند سخت و دشوار بوده و علاوه بر آن تعدد شیوههای شیمیایی مبارزه با آنها نیز رو به کاهش است. در واقع پاکسازی علفهای هرز در کشت سورگوم، مرحلهای است که نباید به هیچ عنوان مورد اهمال قرار گیرد.
- از آنجاییکه این گیاه در مراحل ابتدایی کشت به آرامی رشد میکند، در زمینهای شیبدار ممکن است مشکل فرسایش مقطعی پیش بیاید.