Sorgumun üretim maliyetlerinin yükselmesi karşısındaki üç kilit nokta
Dünya pazarları üzerinde önce sağlık krizi ardından da Ukrayna savaşına bağlı gerginlik ortamı [1]başta gübre ve bitki sağlığı ürünleri olmak üzere 19 aydır zirai üretim maliyetlerinin sürekli olarak artmasına neden olmuştur. Bu maliyet artışına bir de iklim koşulları nedeniyle su kaynaklarının azalması da eklenmektedir. Sorgum bu üç noktaya cevap vermektedir.
[2]Fransız bitki enstitüsü Arvalis’in uzmanlarına göre “enerji fiyatına ve/veya girdilerin bulunurluğuna göre artışa uğrayan (2022 hasadı) veya uğrayacak olan (2023 hasadı) başlıca kalemler gübre, yakıt, sulama, kurutma, depolama ve bitki sağlığı ürünleridir (…)”.
Az miktarda gübre tüketen bir tahıl…
Gübre ihtiyacının az olması sorgumun avantajlarından biridir. Topraktaki mineral azotun büyük bir kısmını etkin bir şekilde toplama kabiliyetiyle sorgum az miktarda azotlu gübre katkısına ihtiyaç duyar. Hasattan sonra az miktarda çözünür kalıntı bırakan sorgum sudaki nitrat kaybının azaltılmasına da yardımcı olur.
Bir üretim birimi üretmek için sorgum tarafından emilen azot miktarı.
| Üretim Tipi | Birim ihtiyaç | Üretim potansiyeli |
|---|---|---|
| Tane sorgum | 29 kg N/t | < 5 t/ha |
| 25 kg N/t | 5-8 t/ha | |
| 23 kg N/t | 8-10 t/ha | |
| 21 kg N/t | > 10 t/ha | |
| Tek kesitli yemlik sorgum | 16 kg N/t | < 10 t MS/ha |
| 14 kg N/t | 10-15 t MS/ha | |
| 12,5 kg N/t | > 15 t MS/ha |
*Tane sorgum için birim ihtiyaçları üretilen ton olarak tane üretimi ve yemlik sorgum için ton olarak bütün bitkinin kuru madde olarak ifade edilmektedir. İhtiyaçlar üretim potansiyeline göre dengelenir (yüksek potansiyelde N etkinliği artar).
… daha az bitki sağlığı ürünü,
Sorgum hastalık ve zararlılara daha az maruz kalmak gibi iki avantaja sahiptir. Bu yüzden sağlıklı kalmak için çok az miktarda bitki sağlığı ürününe ihtiyaç duymaktadır.
“Mantar ilacı kullanmıyorum, böcek ilacı ise çok az kullanıyorum: bazen heliotis saldırıları olsa da bunlar çok enderdir” – Eric Zambon, Yukarı Garonne bölgesinde çiftçi
…ve çok az su ihtiyacı !
Daha derine inen kök sistemi sayesinde sorgum mısıra oranlar yaklaşık %30 daha az su tüketmektedir. Böylece su stresine karşı daha dayanıklılığıyla toprak erozyonuna karşı mücadele etmektedir.
Üretim maliyetlerinin kontrol edilmesi gerektiği durumlarda, sorgum az miktarda girdi tüketmesi gibi önemli özelliklere sahiptir. Ve bu özellikler giderek daha da değerli hale gelecektir !